گام به گام برای برنامه حسابرسی داخلی

سرفصل‌های اصلی مقاله مراحل مدیریت ریسک:

• مقدمه
• مدیریت ریسک چیست؟
• ۶ مرحله برای مدیریت ریسک
• برنامه اضطراری برای مدیریت ریسک

مقدمه

شما هم به دنبال یک برنامه حسابرسی داخلی انعطاف پذیر و جامع هستید؟ نمی دانید از کجا شروع کنید؟ نیاز به یک برنامه ریزی درست برای حسابرسی داخلی دارید؟

حسابرسی داخلی یکی از اصلی ترین پایه های هر کسب و کاری می باشد. تجارت بدون حسابرسی معنایی ندارد. بسیاری از مدیران و مالکان کسب و کارهای مختلف به دنبال کنترل های حسابرسی و رسیدگی به این موضوع هستند. همیشه برای آن ها سوال بود که حسابرسان داخلی چگونه می توانند پروژه های حسابرسی را انجام دهند؟ حسابرسان داخلی چگونه برنامه ریزی می کنند و نحوه ساخت یک برنامه و طرح حسابرسی داخلی چگونه می تواند موثر باشد و به چه منابعی نیاز است.

یکی از اصلی ترین نکات در این راهنما، چک لیست جامعی از مراحل و ملاحظات حسابرسی می باشد که باید هنگام برنامه ریزی برای هر پروژه حسابرسی داخلی تهیه شود. برای شروع تهیه یک برنامه مناسب حسابرسی داخلی می توان چک لیستی به شکل زیر تهیه کرد:

این چک لیست که در زیر به آن خواهیم پرداخت، یک برنامه حسابرسی انعطاف پذیر و مبتنی بر ریسک می باشد.

چک لیست برنامه ریزی حسابرسی داخلی

چک لیست برنامه ریزی حسابرسی داخلی

۱- برنامه ریزی اولیه حسابرسی

همه پروژه های حسابرسی داخلی باید با درک صریح تیم از دلیل وجود بخش حسابرسی برای پروژه شروع شود. هر تیم باید بتواند به سوالات زیر پاسخ دهد:

• حسابرسی داخلی چه تاثیری در پروژه خواهد داشت؟
• فرآیند حسابرسی چگونه اهداف شرکت و کسب و کار را پشتیبانی خواهد کرد؟
• حسابرسی داخلی چه ریسک هایی را در پروژه برطرف خواهد کرد؟
• روند گذشته حسابرسی و همچنین اطلاعات گذشته چه بوده است؟
• آیا اخیرا یا قبل از این ممیزی داخلی برای پروژه انجام شده است؟

۲- ریسک و تخصص

انجام یک حسابرسی بر اساس اطلاعات داخلی شرکت برای ارزیابی اثر بخشی عملکرد کنترل های فرآیند، مفید می باشد. با این وجود برای همگام سازی حسابرسی داخلی با تغییراتی که به مرور در فضای کسب و کار ایجاد می شود و اطمینان از اینکه فرآیندها و کنترل های کلیدی به درستی طراحی شده و نتیجه بخش باشند، جستجوی تخصص مناسب در بین اعضای تیم حسابرسی داخلی به یک نکته مهم تبدیل شده است. معمولا مدارک مورد تایید حسابرسی می توانند در این امر کمک نمایند. پس از انتخاب تیم مناسب نیاز می باشد با توجه به منابع داخلی و خارجی برنامه حسابرسی داخلی مناسب تهیه شود.

۳- کنترل داخلی بر اساس تعریف مکعب کوزو

در حالی که روش های مختلف به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند، اما حسابرسان داخلی می توانند برای ایجاد یک برنامه حسابرسی داخلی از سیستم مکعب کوزو استفاده نمایند. این سیستم یکپارچه علاوه بر شناسایی و آزمایش فعالیت های کنترلی، به شناسایی مشکلات موجود در فرآیند نیز کمک می کند.

۴- لیست اولیه

در برنامه ریزی اولیه حسابرسی اسناد و مدارک موجود مورد بررسی قرار می گیرند و درباره نحوه ادامه فرآیند کنترل برنامه ریزی می شود تا در مراحل بعدی مشکلات فرآیند کنترل و ریسک پذیری آشکار شود. برای دستیابی به شناختی از روند برنامه های مربوطه و گزارش های کلیدی، قبل از شروع برنامه حسابرسی داخلی باید درخواست های زیر مورد توجه قرار گیرد:

• اسناد و نمودارهای سازمانی
• گزارش های کلیدی برای اثر بخشی مدیریت، کارایی و موفقیت در فرآیند مورد استفاده قرار می گیرد.
• دسترسی به برنامه های کلیدی مورد استفاده در فرآیند حسابرسی
• شرح لیست داده های اصلی برای فرآیند حسابرسی از جمله تمام زمینه ها و ویژگی ها

پس از انجام فرآیندی که در آن درخواست اولیه سند مورد بررسی قرار می گیرد، باید برای دستیابی به داده های اصلی فرآیندهایی که مورد بررسی قرار می گیرند تجزیه و تحلیل انجام شود و سپس نمونه ها دقیقا مطابق با درخواست بررسی شوند.

۵- آماده شدن برای یک جلسه برنامه ریزی با سهامداران کسب و کار

قبل از ملاقات با ذینفعان تجاری، تیم حسابرسی داخلی باید یک جلسه داخلی برگزار کند تا از وضعیت پروژه و نتایج حسابرسی و همچنین برنامه ریزی انجام شده مطلع شده و آن را تایید کنند. برای آماده شدن برای یک جلسه با ذینفعان تجارت، مراحل زیر باید انجام شود:

• ترسیم مراحل کلیدی فرآیند حسابرسی با نمودار و جزئیات.
• مشخص کردن ورودی و خروجی های پروژه ها و کلیه مولفه های کنترلی
• اعتبار سنجی تک تک اطلاعات به دست آمده در طول فرایند و کنترل آن ها با داده های کارشناسان و مدیران
• تدارک دیدن یک پرسشنامه اولیه از مدیران و سهامداران برای تسهیل جلسه

تهیه پرسشنامه پس از انجام تحقیقات اولیه، می تواند یک دید مثبت برای حسابرسی ایجاد کند و نشان می دهد که حسابرسی داخلی قبل از شروع به اطلاع تک تک اعضای شرکت رسیده است. پس از اتمام تحقیق، تیم حسابرسی باید با سهامداران کسب و کار دیدار کرده و آن ها را از روند کار مطلع نماید.

۶- تهیه برنامه حسابرسی داخلی

تهیه برنامه حسابرسی داخلی

هنگامی که حسابرسی داخلی و بررسی های اولیه و خطرات موجود به تایید سهامداران رسید، تیم آماده می شود تا یک برنامه جامع حسابرسی ایجاد کند. یک برنامه حسابرسی با جزئیات و اطلاعات زیر می باشد:

• اهداف فرآیند
• خطرات پردازش
• کاهش خطرات فرآیند و نحوه کنترل آن ها
• کنترل و انجام حسابرسی داخلی و ویژگی های آن:
• می توان مانع خطرات احتمالی شد و آن ها را تشخیص داد؟
• کنترل به چه صورتی و چه زمانی انجام خواهد شد؟ ( ماهانه، هفتگی، سه ماهه یا غیره )
• آیا حسابرسی داخلی خطر تقلب و کلاهبرداری در داخل شرکت را کاهش می دهد؟
• آیا حسابرسی داخلی به صورت دستی انجام خواهد شد یا توسط برنامه حسابداری؟! یا هر دو؟
• ارزیابی اولیه چه نتایجی داشت؟
• روش های تست و اطلاع از نحوه حسابرسی داخلی
• استعلام نحوه انجام حسابرسی
• مشاهده روند انجام حسابرسی داخلی
• بازرسی و بررسی اسناد ممیزی داخلی
• اجرای مجدد یا انجام کنترل به طور مستقل بر روی نتایج

۷- برنامه حسابرسی و بررسی برنامه ریزی انجام شده

برنامه های حسابرسی، به ویژه برنامه هایی که قبلا انجام نشده اند باید قبل از نهایی شدن و اجازه برای عملی شدن، بازبینی و بررسی شوند. افراد زیر باید قبل از شروع کار تیم حسابرسی داخلی، برنامه حسابرسی اولیه و روش های برنامه ریزی حسابرسی را بررسی و تصویب نمایند:

• مدیر حسابرسی داخلی یا مدیر ارشد
• رئیس حسابرسی
• متخصص و کارشناس شرکت